Էլիաս Խրաուի
| Էլիաս Խրաուի | |
| |
| Կուսակցություն՝ | անկախ քաղաքական գործիչ |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Սուրբ Ժոզեֆի համալսարան |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ և փաստաբան |
| Դավանանք | Մարոնիական կաթոլիկ եկեղեցի |
| Ծննդյան օր | սեպտեմբերի 4, 1926[1] |
| Ծննդավայր | Զահլե, Լիբանան |
| Վախճանի օր | հուլիսի 7, 2006[2][3] (79 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Բեյրութ, Լիբանան |
| Քաղաքացիություն |  Լիբանան
|
| Ամուսին | Mona Hrawi? |
| Պարգևներ |
   և  |
Էլիաս Խրաուի (արաբ․՝ الياس الهراوي, սեպտեմբերի 4, 1926[1], Զահլե, Լիբանան - հուլիսի 7, 2006[2][3], Բեյրութ, Լիբանան), Լիբանանի նախագահ, ով այս պաշտոնում էր 1989-1998 թվականներին։
Վաղ կենսագրություն և կրթություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է 1926 թվականի սեպտեմբերի 4-ին Խուչ-էլ-Օմարում, Զահլե քաղաքի մոտակայքում, Բեկաա հովտում գտնվող մարոնիների հարուստ հողատիրական ընտանիքում[4][5]։ Նրա ծնողներն էին Խալիլ Խրաուին և Հելենա Հարբը[6]։ 1947 թվականին Սագեսեի ինստիտուտում ստացել է առևտրի ոլորտի մասնագետի դիպլոմ[7]։ Այնուհետև ընդունվել է Բեյրութի Սուրբ Հովսեփի համալսարան իրավական ֆակուլտետ, բայց չի ավարտել այն[7]։
Ձեռնարկատիրական գործունեություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Զբաղվել է գյուղատնտեսությամբ, մինչև 1972 թվականին չի դարձել Լիբանանի խորհրդարանի անդամ[8]։ Հաջողակ լինելով դրանում՝ սկսել է բանջարեղեն արտահանել ՝ աշխատելով շվեյցարական խոշոր ընկերությունների հետ։ Խրաուին նաև գլխավորում էր շաքարի ճակնդեղի արտադրության Բեքաա կոոպերատիվը։ Սակայն նրա բիզնեսը ոչնչացվել է քաղաքացիական պատերազմի արդյունքում, որը երկրում մոլեգնում էր 1975 թվականից մինչև 1990 թվականը, այն ժամանակ նա անցել էր նավթի ներմուծմանը[9]։
Քաղաքական կարիերա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լինելով քաղաքականապես ակտիվ ընտանիքի անդամ, իր եղբայրների՝ Ջորջի և Ջոզեֆի նման 1972 թվականին ընտրվել է Լիբանանի Ազգային ժողովում։ 1980-1982 թվականին Խրաուին եղել է վարչապետ Շաֆիկ Վազզանի աշխատասենյակին կից հասարակական աշխատանքների նախարարի պաշտոնում՝ նախագահ Էլիաս Սարկիսի օրոք[8]։ Նրա գործունեությունն այդ պաշտոնում կենտրոնացած էր Լիբանանի բոլոր հատվածները կապող կամուրջների և ճանապարհների շինարարության վրա[9]։
Եղել է Ազգային ժողովի անկախ Մարոնիական կաթոլիկ բլոկի անդամ։ Այդ դաշինքը բաղկացած էր 9 բարեփոխիչներից, մարոնի կաթոլիկներից, որոնք հանդես էին գալիս քրիստոնյա աշխարհազորայինների մաքրման և մուսուլմանների ու Սիրիայի հետ լավ հարաբերություններ պահպանելու օգտին[10]։
Լիբանանի նախագահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1989 թվականի նոյեմբերի 24-ին Լիբանանի նախագահ է ընտրվել Չտաուրա քաղաքի հյուրանոցում գտնվող հյուրանոցում խորհրդարանի 53 անդամներից 47-ը[8]՝ Լիբանանի նախագահ Ռենե Մոավադի սպանությունից 2 օր անց[11]։ Լինելով նախագահ՝ փոփոխություններ է կատարել Լիբանանի Սահմանադրության մեջ, որոնք ձևակերպել են Տաիֆյան համաձայնագրերի արդյունքները և մուսուլմանական բնակչությանը ավելի մեծ իրավունքներ և ազդեցություն են տվել, քան եղել է նախկինում։
Քանի որ Բաաբդի պալատը՝ նախագահական նստավայրը, ավերվել է 1990 թվականի հոկտեմբերին սիրիական բանակի ռմբակոծությունների ընթացքում, որը ձգտում էր այնտեղից դուրս բերել գեներալ Միշել Աունին, Խրաուին բնակություն է հաստատել Լիբանանի ապագա վարչապետ Ռաֆիկ Հարիրիի Բեյրութի բնակարաններում[12]։ 1990 թվականի հոկտեմբերի 13-ին սիրիական բանակի աջակցությամբ ստիպել է գեներալ Աունին հանձնվել, որից հետո ձեռնամուխ եղավ քաղաքացիական պատերազմի հետևանքներից Լիբանանի վերականգնմանը։ 1991 թվականի մայիսի 22-ին բարեկամության և համագործակցության պայմանագիր է կնքել Սիրիայի հետ, որով Լիբանանը պարտավորվել է իր տարածքը չտրամադրել սիրիական շահերին թշնամական որևէ գործողությունների համար[13]։
1992 թվականին Լիբանանի վարչապետի պաշտոնում է նշանակել Ռաֆիկ Հարիրիին[14]։ Խրաուին մասնակցել է կառավարության խորհրդակցություններին, որպեսզի վերահսկի երկրի գործադիր իշխանությունը[15]։
Լիբանանի հասարակությունում տարբեր գնահատականներ են տալիս Խրաուիի նախագահությանը։ Ոմանք նշում են նրա ակտիվ պայքարը զինված աշխարհազորայինների դեմ, քաղաքացիական պատերազմի ավարտը, որը երկիրը բաժանել է 15 տարվա ընթացքում, և Լիբանանի հիմնական քաղաքական ուժերի վերամիավորումը։ Նրա կողմնակիցները դրանում տեսնում էին պրագմատիկ քաղաքականություն, որը ազգային շահերը վեր էր դասում կրոնական տարաձայնություններից և ձգտում էր հարթել կրոնական համայնքների խաղաղ գոյակցությունը։ Սակայն քաղաքացիական ամուսնություններն օրինականացնելու նրա փորձը կրոնական հեղինակությունների կտրուկ հակազդեցություն է առաջացրել[8]։ Ոմանք նրան մեղադրել են այն բանում, որ Խրաուին աջակցել է բոլոր քրիստոնյա և մուսուլման աշխարհազորայինների մեծամասնության զինաթափմանը, որը չի անդրադարձել Հեզբոլլահին և շիա քաղաքական կուսակցությանը։ Նրա քննադատները նաև նշել են, որ նա շատ բարյացակամ էր սիրիական շահերի նկատմամբ, և որ Սիրիայի հետ բարեկամության և համագործակցության մասին իր ստորագրած պայմանագիրը Լիբանանը վերածել է սիրիական գաղութի։ Բացի այդ, նա դատապարտվել է Լիբանանի Սահմանադրության մեջ փոփոխությունների համար, որոնք նրան թույլ են տվել իր լիազորությունների ժամկետը ևս 3 տարով երկարացնել 1995 թվականի հոկտեմբերի 13-ին[16]։ Նախկին նախագահ Ամին Ժմայելն այն ժամանակ ասել էր, որ նման գործողությունները խաթարում են լիբանանյան ազգի սահմանադրական սկզբունքները։
1998 թվականի նոյեմբերի 23-ին հեռացել է նախագահի պաշտոնից[7]։
Անձնական կյանք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Եղել է ամուսնացած երկու անգամ[5]։ Նրա առաջին կինը Էվելին Չիդիակն էր, որի հետ նա ամուսնացավ 1947 թվականին և դարձավ նրա 3 երեխաների՝ Ռենի, Ժորժի և Ռոյի հայրը։ Երկրորդ անգամ ամուսնացել է 1961 թվականին Մոնա Ջամալի հետ, որը նրան երկու երեխա է պարգևել՝ Զալֆաին և Ռոլանդին[7]։
Մահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Խրաուին մահացել է 2006 թվականի հուլիսի 7-ին Բեյրութի ամերիկյան համալսարանի հոսպիտալում քաղցկեղից[4]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.khaleejtimes.com/DisplayArticleNew.asp?xfile=data/middleeast/2006/July/middleeast_July127.xml§ion=middleeast&col=
- ↑ 3,0 3,1 3,2 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/273645/Elias-Hrawi
- ↑ 4,0 4,1 «Elias Hrawi». The Independent. 2006 թ․ հուլիսի 11. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 3-ին.
- ↑ 5,0 5,1 Kifner, John (1989 թ․ նոյեմբերի 25). «Elias Hrawi; An Earthy Politician Who Makes Both Ends Meet». The New York Times. էջ 4. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 3-ին.
- ↑ «Announcement the death of former Lebanese President Elias Hrawi in Beirut». 26 September. 2006 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 11-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 3-ին.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Elias Hrawi». Presidency of the Republic of Lebanon. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 15-ին.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 «Former President Hrawi loses fight against cancer». The Daily Star. 2006 թ․ հուլիսի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 3-ին.
- ↑ 9,0 9,1 «Elias Hrawi». Embassy of Lebanon, USA. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 3-ին.
- ↑ Kifner, John (1989 թ․ նոյեմբերի 25). «Elias Hrawi; An Earthy Politician Who Makes Both Ends Meet». The New York Times.
- ↑ Seeberg, Peter (2007-02). «Fragmented loyalties. Nation and Democracy in Lebanon after the Cedar Revolution» (PDF). University of Southern Denmark. Արխիվացված է օրիգինալից (Working Papers) 2014 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 4-ին.
- ↑ Salem, Paul E. The wounded republic: Lebanon's struggle for recovery(անգլ.) // Arab Studies Quarterly[en] : journal. — 1994.
- ↑ «Elias Hrawi, 80, Ex-Chief of Lebanon, is Dead». AFP. The New York Times. 2006 թ․ հուլիսի 8. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 4-ին.
- ↑ Middle East Review. — Kogan Page Publishers[en]. — С. 113. — ISBN 978-0-7494-4066-4
- ↑ Philip G. Roeder; Donald S. Rothchild Sustainable Peace: Power And Democracy After Civil Wars. — Cornell University Press[en], 2005. — С. 233. — ISBN 978-0-8014-8974-7
- ↑ Abdelnour, Ziad K. Syria and the Presidential Succession in Lebanon (und) // Middle East Intelligence Bulletin. — Т. 6. — № 2—3.